Projekt EC gazowo-parowej o mocy 70 MWt z wykorzystaniem biomasy przy zastosowaniu oprogramowania Cycle-Tempo

Spis treści:

1. CEL I ZAKRES PRACY

2. WSTĘP

3. PODSTAWY MODELU EC GAZOWO-PAROWEJ 70 MWt
3.1 PRZEGLĄD ROZWIĄZAŃ BIGCC DZIAŁAJĄCYCH NA ŚWIECIE
3.2 BIOMASA JAKO PALIWO DLA UKŁADU
3.3 REAKTOR ZGAZOWUJĄCY
3.4 UKŁAD GAZOWO PAROWY
3.5 WYBRANE TECHNOLOGIE OCZYSZCZANIA GAZÓW Z PROCESU ZGAZOWANIA
3.6 ISTNIEJĄCE W POLSCE SYSTEMY WSPARCIA WYTWARZANIA ENERGII ELEKTRYCZNEJ Z ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII
3.7 OPROGRAMOWANIE CYCLE-TEMPO

4. MODEL EC GAZOWO-PAROWEJ 70MWt
4.1 WSTĘPNE ZAŁOŻENIA DLA ANALIZOWANEGO MODELU
4.1.1 Ogólne uwarunkowania zewn ę trzne
4.1.2 Uporz ą dkowany wykres zapotrzebowania na ciepło
4.2 MODEL UKŁADU W CYCLE-TEMPO
4.2.1 Schemat blokowy modelowanej instalacji
4.2.2 Dobór urz ą dze ń i podzespołówdla bloku
4.3 PRODUKCJA CIEPŁA I ENERGII ELEKTRYCZNEJ W SKOJARZENIU
4.4 UPROSZCZONA ANALIZA EKONOMICZNA OPŁACALNOŚCI UKŁADU
4.4.1 Nakłady inwestycyjne
4.4.2 Przychody z produkcji energii i ś wiadectw pochodzenia
4.4.3 Cash Flow i Net Present Value

5. PODSUMOWANIE I WNIOSKI

Bibliografia

Dodatek A - Metodologia opracowania wykresu uporządkowanego zapotrzebowania na ciepło

Dodatek B - Tabela regulacyjna sieci cieplnej SPEC

1. CEL I ZAKRES PRACY

Obliczenia cieplno-bilansowe elektrociepłowni gazowo-parowej o mocy 70MWt.

Dobór urządzeń do zadanego zapotrzebowania na ciepło. Ekonomiczny rozdział obciążeń z maksymalizacja produkcji energii elektrycznej.

2. WSTĘP

U podstawy napisania niniejszej pracy stoi teza mówiąca o tym, że skojarzone wytwarzanie energii elektrycznej i ciepła,wperspektywie najbliższych kilku lat, czekawPolsce dynamiczny rozwój. W dłuższym horyzoncie czasowym,wPolsce podobnie jak i na całym świecie, na znaczeniu będą zyskiwać odnawialne źródła energii. Niniejsza praca koncentruje się na wykorzystaniu biomasy. Odnawialne źródła energii (OZE) muszą obecnie konkurować z paliwami kopalnymi. Wsparciem dla ich wykorzystania jest prowadzona obecnie polityka promowania OZE. Jest ona wypadkową dwóch czynników: teorii mówiącej o antropologicznym charakterze mającego miejsce obecnie ocieplenia klimatu oraz powolnego wyczerpywania się zasobów paliw kopalnych na ziemi. Wpływ czynników antropologicznych na ocieplenie klimatu bywa przez niektóre środowiska podważany, zaś nowe technologie wydobywcze pozwalają ludziom uzyskiwać dostęp do zasobów do tej pory nieuwzględnianychwdotychczasowych zestawieniach. Paliwa kopalne zyskały na popularności dzięki stosunkowo dużej gęstości energiiwprzeliczeniu na jednostkę masy, co przekłada się na koszty wydobycia i transportu. Konwersja energii chemicznej związanejwtych paliwach jest stosunkowołatwa, zaś technologie są bardzo dojrzałe. Jest to spowodowane faktem wykorzystywania paliw kopalnych z coraz większą intensywnością przez wiele dziesięcioleci (od czasu tzw. „rewolucji przemysłowej”) co spowodowało, że pod względem możliwości optymalizacji dotarły one, odnosząc się do znanegowekonomii pojęcia krzywej uczenia się (krzywej doświadczeń),wpobliże swojego maksimum. Polityka wsparcia dla OZE ma na celu przyspieszenie zmiany tej krzywejwczasie dla technologii OZE aby osiągnąć pewne korzyści środowiskowe oraz złagodzić mający wystąpić, prędzej czy później, szok cenowy związany z istotnymi ograniczeniamiwdostępności paliw kopalnych.

Niezależnie od perspektywy czasowej,wjakiej zrealizują się,wmniejszym bądź większym stopniu powyższe założenia, wspomniane mechanizmy wsparcia istnieją i mogą mieć istotny wpływwprocesie decyzyjnym dla inwestycjiwenergetyce. Inwestycja taka musi uwzględniać obecne realia i musi być uzasadniona ekonomicznie.

Motywacją dla każdej inwestycji jest spełnienie określonych potrzeb, którewkontekście ekonomicznym ujęte są jako popyt. Niniejsza praca koncentruje się na zagadnieniach związanych z optymalizacją obiegu gazowo-parowego elektrociepłowni tak by realizował on leżące u podstaw decyzji inwestycyjnej potrzebywzakresie wytwarzania ciepła przeznaczonego na cele grzewcze oraz energii elektrycznej.

Jako kogeneracjawniniejszej pracy rozumiane jest skojarzone wytwarzanie dwóch produktów - ciepła i energii elektrycznej - są to formy energii użytecznej. Wytwarzanie to odbywa się poprzez konwersję pierwotnej energii chemicznej zawartejwpaliwie. Najczęściej energia elektryczna powstaje poprzez konwersję energii mechanicznej przy użyciu generatora. Sama energia mechaniczna zaś generowana jest przez cieplną maszynę przepływową. Ciepło jest zaś produktem ubocznym. Generowanie energiiwtaki sposób nazywamy gospodarką skojarzoną. Kogeneracja często określana jest skrótem CHP (ang. Combined Heat and Power - skojarzone ciepło i moc). Podstawową zaletą gospodarki skojarzonej,wstosunku do gospodarki rozdzielonej, jest oszczędność energii pierwotnej Potrzeby leżące u podstaw inwestycji zostaną określone poprzez uporządkowany wykres zapotrzebowania na ciepło grzewcze dla zadanej maksymalnej mocy cieplnej 70MWt. Przy pomocy oprogramowania Cycle-Tempo został opracowany funkcjonalny, quasi-statyczny model bloku gazowo-parowego z wykorzystaniem biomasy (BIGCC) oraz przeprowadzono obliczenia bilansowe. Na tej podstawie dokonany został dobór urządzeń dla elektrociepłowni gazowo-parowej o zadanej mocy. Wyniki tych obliczeń posłużą do sprawdzenia czy dana konfiguracja ma uzasadnienie ekonomiczne orazwjakim stopniu uzasadnienie termodynamiczne i ekonomiczne są zbieżne.

3. PODSTAWY MODELU EC GAZOWO-PAROWEJ 70 MWt

3.1 PRZEGLĄD ROZWIĄZAŃ BIGCC DZIAŁAJĄCYCH NA ŚWIECIE

Prowadzone do tej pory projekty BIGCC wykazały liczne problemy eksploatacyjne. Były to projekty o charakterze pilotażowym, zaś raporty sporządzonewoparciu o doświadczenia zdobytewtrakcie tych projektów nie zachęcały do ich wprowadzenia na skalę komercyjną.

3.1.1 Instalacja BIGCCwVärnamo (Szwecja)

Instalacja BIGCCwVärnamo została zbudowanawlatach 1991- 1993. Instalacja pracowaławfazie pilotażowejwlatach 1993-1999. W roku 2000 powstał raport podsumowujący pracę układu, który jasno stwierdzał brak uzasadnienia ekonomicznego dla dalszego funkcjonowania instalacji. Obiekt funkcjonuje dalej jako instalacja testowa na potrzeby programu CHRISGAS (ang. Clean Hydrogen RIch Synthesis GAS - czysty bogatywwodór gaz syntezowy).¹

Tab. 3.1 - Podstawowe parametry dla instalacji BIGCCwVärnamo ¹

Abbildung in dieser Leseprobe nicht enthalten

Rys. 3.1 - Instalacja BIGCCwVärnamo - schemat blokowy ¹

Abbildung in dieser Leseprobe nicht enthalten

InstalacjawVärnamo pracowała wg. schematu przedstawionego na rys. 3.1. Właścicielem instalacji jest spółka Sydkraft AB. Rolę inzyniera kontraktu pełniła firma Foster Wheeler. Ona też dostarczyła reaktor zgazowującyc ze złożem cyrkulacyjnym fluidalnym, układ schładzania gazu oraz kocioł odzyskowy. Ceramiczny filtr gazów gorących dostarczyła firma Schumacher GmbH, zaś metalowy filtr dostarczyła firma Mott Corporation. Turbinę gazową wyprodukowała firma European Gas Turbines. Dodatkową sprężarke powietrza przed zgazowarką dostarczyła firma Ingersol-Rand. Producentem turbiny parowej była firma Turbinenfabrik Nadrowski GmbH, zaś automatykę sterującą wykonała firma Honeywell.

W trakcie działania instalacji wypróbowano różne rodzaje paliw, m.in: zrębki drzewne, odpady (zrębkowane) gospodarki leśnej, korę i pelety z kory, pelety z pyłu drzewnego, zrębki wierzby, słomę oraz RDF. Jako rezerwowe paliwo dla turbiny gazowejwrazie awarii zgazowarki miał służyć olej napędowy.

Rozruch układu trwał ok. 6 godzin i po tym czasie (rys. 3.2) układ osiągał stabilne parametry pracy.

Rys. 3.2 - Rozruch instalacji BIGCCwVärnamo ¹ : (1) otwarcie zaworu do turbiny gazowej; (2) strumie ń masy gazu na wyj ś ciu ze zgazowarki; (3) cisnieniewzgazowarce; (4) warto ść opałowa gazu

Abbildung in dieser Leseprobe nicht enthalten

Niska wartość opałowa powodowała niską temperaturę spalania gazuwturbinie gazowej, czego skutkiem była stosunkowo niski poziom emisji tlenków azotu z racji niewielkiej ilości tlenków azotu wygenerowany poprzez mechanizm termiczny [1,2].

Instalacja jako całość przepracowała ok. 3 600 godzin, zaś część elementów, z których kluczowy był układ zgazowania, pracował przez 8 500 godzin. Słabym punktem instalacji okazał się układ oczyszczania gazów gorących. Skuteczność oczyszczania gazu była wysoka, lecz zainstalowane na początku ceramiczne filtry świecowe uległy awarii po 1 200 godzinach pracy. Wstawione na ich miejsce porcelanowe filtry świecowe o nieco innej budowie uległy awarii po ok. 350 godzinach pracy. Jako przyczynę awarii zidentyfikowano fluktuacje temperatury gazu spowodowane zmianą obciążenia zgazowarki. Dla uzyskania niższej awaryjności układu zastosowano wspornik dla świecwpostaci kratownicy oraz wymieniono filtry ceramiczne na metalowe. Układ działał przez kolejne 2 500 godzin do zakończenia prac projektu pilotażowego. Nie stwierdzono uszkodzeń mechanicznych filtra, jednak zauważono aglomeracje osadów na powierzchni kratownicy.

Warto zwrócić uwagę na fakt że, układ przepracowałwciągu 6 lat tylko 3 600 godzin, co może świadczyć o tym, że prowadzenie tego typu instalacji nastręczało wielu trudności.

3.1.2 Instalacja ARBREwSelby (hrabstwo North Yorkshire, Wielka Brytania)

Instalacja rozpoczęła pracęw1998 roku, a została ostatecznie zamkniętaw2002 roku. Paliwem dla instalacji były zrębki wierzby oraz suszona gnojowica i osady ściekowe. Układ osiągał moc elektryczną rzędu 8 MWe . Ciepło odpadowe było wykorzystywane do suszenia biomasy. Instalacja (rys. 3.3) posiadała zgazowarkę TPS z cyrkulacyjnym złożem fluidalnym, która pracowaławzakresie temperatur 850 900 . Gaz ze zgazowarki jest oczyszczany ze smoływkrakerze. Część ciepła z gazu jest odzyskiwana do podgrzania wody, z którejwkotle odzyskowym wytwarzana jest para wykorzystywanawturbinie parowej. Gaz o temperaturze ok. 180 jest następnie odpylany przy użyciu filtrów workowych. Następnie trafia on do skrubera, gdzie jest oczyszczany z pozostałych soli metali alkalicznych, amoniaku i węglowodorów o niskiej temperaturze kondensacji. Gaz na wyjściu ze skrubera ma temperaturę ok. 25 - zostaje on sprężony i trafia do komory spalania turbiny gazowej.³

Instalacja została zamkniętaw2002 roku z przyczyn ekonomicznych.

Rys. 3.3 - Schemat blokowy instalacji ARBREwSelby (Wielka Brytania) ³

3.2 BIOMASA JAKO PALIWO DLA UKŁADU

Istnieje wiele paliw klasyfikowanych jako biomasowe. Wniniejszej pracy skupiono się na analizie wykorzystania energetycznego paliwa alternatywnego jakim są sortowane i niesortowane odpady komunalne. Podstawowym kryterium uznania paliwa z odpadów za paliwo biomasowe jest udział cieplny frakcji biodegradowalnejwenergii chemicznej paliwa ⁴.

Biomasa tego typu może być wykorzystywana jako źródło energii, jednakwjej wypadku należy zachować daleko idącą ostrożność, gdyż zwykle zawiera ona stosunkowo dużo chloru i metali ciężkich (tab. 3.2), co może prowadzić do emisji wielu szkodliwych substancji. Kluczem do korzystania z tego zasobu jest uprzednio przeprowadzone sortowanie.

Tab. 3.2 - Wybrane parametry odpadów komunalnych (jako paliwa) dla r ó ż nych strumieni odpadów⁵

Abbildung in dieser Leseprobe nicht enthalten

Biomasa tego typu,wnajwyższym stopniu, wykorzystywana jestwkrajach o rozwiniętej gospodarce odpadami,wktórych społeczeństwa cechuje wysoka świadomość ekologiczna. Cechą charakterystyczną tego typu biomasy jest duży udział niepalnej substancji mineralnej.

Część odpadów wysypiskowych może zostać wykorzystana jako paliwo RDF (ang. Refuse Derived Fuel - paliwo otrzymane z odpadów). Są to zwykle frakcje o niższej wilgotności i wyższej wartości opałowej. Można je wykorzystaćwprocesach spalania lub zgazowania, jednak niezwykle ważna jestwtym wypadku kontrola emisji.

Bardziej wilgotne frakcje także można spalić, jednak nie jest to proces optymalny pod względem bilansu cieplnego. Znacznie bardziej racjonalnym wydaje się wykorzystanie frakcjiwprocesach metanowej fermentacji beztlenowej (produkcja biogazu). Do procesów wytwarzania biogazu przygotowanych do wykorzystania tego typu wsadu należą m.in. [6,7]:

- Valorga,
- Shubio (wcześniej Vabio),
- DRANCO,
- BTA.

Wykres 3.1 - Odpady wysypiskowe z aglomeracji Nowy Jork - typowe warto ś ci opałowe oraz ich wilgotno ś ci dla poszczególnych frakcji oraz ich porównanie do warto ś ci opałowej r ó ż nych substancji organicznych ⁶

Oprócz stałej dostępności paliwa, jakim są odpady komunalne, warto zwrócić uwagę na inne zalety ich wykorzystania. Obowiązek nałożony na Polskę przez UE nakazuje znacząco zmniejszyć strumień odpadów składowanych na wysypiska. Wykorzystanie ich jako paliwa oprócz uzyskanej energii użytecznej wiąże się także z uniknięciem przez Polskę ewentualnych kar nałożonych przez Komisję Europejską. Maksymalny poziom odpadów jakie mogą być kierowane na składowiska jest określony przez Plan Gospodarki Odpadami ⁸, jednak strumień kierowany faktycznie na wysypisko może być znacznie mniejszy (jest to sytuacja korzystna).

Kolejnym wartym zauważenia faktem jest względna bliskość wysypiskwstosunku do aglomeracji miejskich, które jednocześniewzwiązku z ulokowanymi tam zakładami przemysłowymi mają duże zapotrzebowanie na energię elektryczną i często także cieplną. Wytwarzanie energii elektrycznej tak blisko odbiorcy ogranicza starty związane z jej przesyłaniem i istotnie odciąża Krajowy System Energetyczny.

Jako paliwo nominalne dla analizowanego modelu wybrane zostały odpady komunalne. Podstawową cechą tego paliwa jest dostęp do niemal stałego jego strumieniawciągu całego roku, którywskali całego miasta nie ulega wielkim wahaniom i jest skorelowany z ilością mieszkańców. Dodatkowo paliwo to,wświetle obecnie obowiązujących przepisów, traktowane jest na równi z biomasą naturalna.

3.3 REAKTOR ZGAZOWUJĄCY

Dla analizowanego układu najkorzystniejszym wyborem powinna być zgazowarka fluidalna. Podstawowym powodem jest fakt, że jest to jedyna zgazowarka sprawdzona do tej porywukładach BIGCC. Poza tym istotną zaletą tej technologii jest niewielka wrażliwość na zmiany parametrów jakościowych zgazowywanych paliw i możliwość uzupełniania (w razie ew. braków) paliwa podstawowego (odpady komunalne) innymi rodzajami biomasy, np. zrębkami lub pelletami drzewnymi.

Wobszarze zgazowarek fluidalnych technologia reaktorów przypomina do złudzenia technologię kotłów fluidalnych. Różnica tkwi jedyniewnadmiarze podawanego powietrza, który jestwprzypadku reaktorów zgazowujących mniejszy od 1.

Wreaktorze fluidalnym nie ma wyodrębnionych stref suszenia, pirolizy, oksydacji i redukcji. Strefy te występująwtej samej przestrzeni, a rozgraniczenie jest możliwe jedynie lokalnie⁹.

Wyróżnić można trzy rodzaje reaktorów fluidalnych: bąbelkowe, cyrkulacyjne i przepływowe. Różnią się one pomiędzy sobą prędkością przepływu czynnika fluidyzującego (w przypadku zgazowarki także czynnika zgazowującego) przez złoże. W przypadku reaktora bąbelkowego prędkość ta nieznacznie przewyższa prędkość porywania dla materiału złoża, co sprawia że spadek ciśnieniawzłożu jestwstanie wprowadzić jewstan fluidyzacji. Nie jest jednak możliwe porywanie znaczącej części złoża. W przypadku reaktorów cyrkulacyjnych prędkość czynnika a tym samym spadek ciśnienia na złożu jest na tyle duży, że znacząca część złoża jest porywana i musi zostać zawrócona do reaktora przy pomocy cyklonów. Prędkość przemieszczającego się paliwa jest mniejsza od prędkości czynnika i powstającegowreaktorze gazu - tzn. istnieje duży poślizg między nimi. W przypadku reaktora przepływowego prędkości czynnika są wysokie, zaś prędkości materiału złoża są do nich zbliżone. Materiał złoża jest zawracany do reaktora przy pomocy cyklonu.

Tab. 3.3 Typowe parametry dla fluidalnego reaktora zgazowuj ą cego [9,10]

Abbildung in dieser Leseprobe nicht enthalten

- Główne zalety tego typu zgazowarek :
- dostępne duże zakresy mocy reaktorów (mocwwytworzonym paliwie gazowym),
- względnie niskie temperatury procesu umożliwiają wykorzystanie paliwa o niskiej temperaturze mięknięcia popiołów,
- duża elastyczność co do wilgotności paliwa i zawartości części mineralnych,
- duża elastycznośćwprzypadku pracy pod niepełnym obciążeniem,
- możliwości prowadzenia procesu pod wysokim ciśnieniem i osiągania wysokich ciśnień wytwarzanego gazu (brak potrzeby sprężania gazu przed turbiną gazową),
- możliwość zastosowania katalizatorów lub absorbentów jako część materiału złoża.

Główne wady tego typu zgazowarek :

zapotrzebowanie na moc elektryczną (stosunkowo wysokie) zwłaszczawreaktorach wysokociśnieniowych (sprężanie czynnika fluidyzującego/zgazowującego), duża złożoność układu (koszty inwestycyjne, koszty utrzymania), relatywnie wysoka zawartość cząstek stałych (popiołów)wwytwarzanym gazie.

3.4 UKŁAD GAZOWO PAROWY

Układy gazowo-parowe to układy kombinowane. Oznacza to, że układ jako całość realizuje (co najmniej) dwa obiegi termodynamiczne. Układy gazowo-parowe należą do hierarchicznych układów energetycznych, tzn. obiegi muszą być realizowanewokreślonej kolejności. Kolejność ta zdeterminowana jestwgłównej mierze wykorzystywanymi czynnikami obiegowymi, ich właściwościami oraz parametrami stanuwposzczególnych punktach realizowanego obiegu. Układ gazowo-parowy jest połączeniem otwartego układu gazowego i zamkniętego układu parowego¹¹.

Idealny silnik cieplny realizuje obieg Carnota, co stanowi górne ograniczenie sprawności takiej maszyny. Połączenie obiegu gazowego i parowego prowadzi do karnotyzacji obiegu czyli przybliżenia obiegu maszyny do obiegu idealnego, co oznaczawpraktyce większą sprawność konwersji energiiwtakiej maszynie. Jest to pożądane zarówno ze względów ekonomicznych jak i ekologicznych wspomnianych we wstępie.

Część gazowa (układ turbiny gazowej) składa się z następujących urządzeń: sprężarka; komora spalania; turbina gazowa. W skład turbozespołu turbiny gazowej wchodzi także generator. Jest to jednak maszyna elektryczna służąca do generowania energii elektrycznej i nie ma ona wpływu na przemiany czynnika roboczego, a jedynie korzysta z pracy użytecznej przekazanej poprzez wał napędowy. Układ turbiny gazowej realizuje obieg porównawczy Braytona-Armengauda. Obieg ten złożony jest z następujących przemian termodynamicznych¹²: (a) adiabatyczne sprężanie realizowane przez sprężarkę; (b) izobaryczne podgrzewanie (spalanie - doprowadzenie ciepła) realizowanewkomorze spalania; (c) adiabatyczne rozprężaniewturboekspanderze turbiny gazowej; (d) izobaryczne ochładzanie (odprowadzenie ciepła). W przypadku układu otwartego turbiny gazowej ochładzanie spalin dokonuje się dzięki ich wymieszaniu z chłodniejszym powietrzem zewnętrznym. W przypadku układu gazowo parowego ochładzanie spalin rozpoczyna sięwkotle odzyskowym.

Część parowa (układ turbiny parowej) składa się z następujących urządzeń: kocioł odzyskowy; turbina parowa; skraplacz; pompa wody zasilającej.

Wskład układu turbiny parowej wchodzi także odgazowywacz. Nie jest on niezbędny dla funkcjonowania układu, lecz jego stosowanie jest podyktowane względami technicznymi. Układ turbiny parowej realizuje obieg porównawczy Clausiusa-Rankina. Obieg ten składa się z następujących przemian termodynamicznych¹²: (a) izobaryczne podgrzewanie i parowanie (doprowadzenie ciepła) - kocioł odzyskowy; (b) izentropowe rozprężanie - turbina parowa; (c) izobaryczne ochładzanie (odprowadzenie ciepła) - skraplacz.

Wobiegu odbywa się także przemiana polegająca na sprężaniu cieczywpompie zasilającej. Odbywa się ona przy stosunkowo niewielkim przyroście ciśnień i temperatury, więc jej wpływ uznawany jest za pomijalnie mały¹².

Wprzypadku układu gazowo-parowego zintegrowanego ze zgazowaniem biomasy głównym problemem natury technicznej jest wzajemna współpraca różnych podzespołów. Kluczowe jest właściwe oczyszczenie gazu przed turbiną gazową. Istotnym zagadnieniem jest także spalanie gazów niskokalorycznychwturbinie gazowej. Wykorzystanie zgazowarki fluidalnej ciśnieniowej (CFB) sprawia, że gaz przed turbiną (przy odpowiednich parametrach procesu zgazowania) ma dostatecznie wysokie ciśnienie i nie trzeba go sprężać. Konieczność sprężania gorącego gazu zwłaszcza przy tak znacznym jego strumieniu masowym (związanym z wysoką zawartością gazów inertnych) powodowałaby znaczny wzrost zużycia energii. Pomimo tego faktu układ dostarczania paliwa do turbiny gazowej musi ulec pewnym zmianom, gdyż dostarczany strumień paliwa jest,wstosunku do dostarczanego powietrza, znacznie większy niż ma to miejscewprzypadku gdy paliwem do turbiny jest gaz wysokokaloryczny (np. gaz ziemny).