Manual for Trainers of Special Needs Adults

Methods and Strategies for Teaching Adults with Special Needs


Essay, 2015

28 Pages, Grade: 98%


Excerpt


Περιεχόμενα

1. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΕΙΔΙΚΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ (Α.με.Ε.Α) ΚΑΙ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ
1.1 Ομάδα και χαρακτηριστικά Ενηλίκων εκπαιδευομένων Α.με.Α
1.2 Θεωρίες Μάθησης και προφίλ Εκπαιδευτή ομάδας Ενηλίκων Α.με.Α
1.3 Μεθοδολογία Εκπαίδευσης Ενηλίκων Α.με.Α
1.4 Τεχνικές Εκπαίδευσης Ενηλίκων Α.με.Α
1.5 Ειδικές τεχνικές μάθησης για ενήλικα Α.με.Ε.Α (=> Άτομα Με Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες)
1.5.1 Οι ΤΠΕ (Τεχνολογίες Πληροφορίας και Επικοινωνίας) στην υπηρεσία της Εκπαίδευσης Ενηλίκων Α.με.Α

2. ΣΧΕΔΙΟ ΜΙΚΡΟΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ Α.με.Ε.Α (=> Ατόμων με Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες)
2.1 Θέμα : « Οπτικοακουστικός Γραμματισμός και πολιτιστική προσέγγιση: το Μουσείο του Λούβρου »
2.1.1 Οργανόγραμμα Μικροδιδασκαλίας για ενήλικα Α.με.Ε.Α
2.1.2 Χρονοδιάγραμμα Μικροδιδασκαλίας Βιβλιογραφία

1. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΕΙΔΙΚΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ (Α.με.Ε.Α) ΚΑΙ ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ

Εισαγωγή

«Μάθηση είναι η ενεργητική συμμετοχή στη διαδικασία απόκτησης γνώσεων και

δεξιοτήτων»

A. Rogers

Ήε ονομαστή την θεωρία και παρονομαστή την πράξη, εάν στο επίπεδο του εκπαιδευτή και σε εκείνο του ενήλικου εκπαιδευόμενου θεωρείται εποικοδομητική η επάλληλη δράση, τότε η γνωστική διαδικασία καλείται να έχει συμβεβλημένα στο περιεχόμενό της, την εκτενή προετοιμασία και την αντικειμενική παρατήρηση εκ μέρους του διδάσκοντα, καθώς και την κριτική αποδοχή εκ μέρους του διδασκόμενου, προς τείνοντα τελικό στόχο την ολιστική μάθηση, μέσω της απόκτησης θετικών στάσεων-συμπεριφορών και δεξιοτήτων (Τριανταφύλλου Σ., 2013)

Και εφόσον οι ενήλικοι εκπαιδευόμενοι ανήκουν σε ποικίλες ομάδες, μία σημαίνουσα ομάδα, είναι και αυτή των ατόμων με ειδικές ανάγκες (Α.με.Α), η οποία μάλιστα, μπορεί να χαρακτηριστεί 'πολυσχιδής', ανάλογα με το είδος αναπηρίας των ατόμων που απαρτίζεται. Μετά δε, από ενδελεχείς ερευνητικές μελέτες (Οικονόμου, 2006 κ.ά.) έχει προκύψει πώς στα ενήλικα άτομα με ειδικές ανάγκες και ικανότητες, η εκπαίδευση και κατάρτιση συνάδει με αυτή της εκπαίδευσης ενηλίκων, με την προϋπόθεση εντούτοις, ότι χρησιμοποιούνται και περαιτέρω ποικίλες τεχνικές υποστηρικτικού χαρακτήρα, για την ουσιαστική ενδυνάμωση του κοινωνικού 'είναι' και 'γίγνεσθαι' αυτών των ατόμων.

1.1 Ομάδα και χαρακτηριστικά Ενηλίκων εκπαιδευομένων Α.με.Α

Η 'πολυσχιδής' - όπως προαναφέρθηκε ανωτέρω -, υπό εκπαίδευση ομάδα ενηλίκων Α.με.Α, μπορεί να περιλαμβάνει, είτε άτομα: : α) με ποικίλες κινητικές αναπηρίες (οι οποίες έχουν προέλθει από διάφορες αιτίες π.χ. ατύχημα, ή και υπάρχουν εκ γενετής, όπως στην περίπτωση των παραπληγικών)

β) με ειδικές αναπηρίες (κωφοί ή τυφλοί)

γ) με αυτισμό (σύνδρομα Kanner και Asperger : χαμηλής ή υψηλής

λειτουργικότητας, - εκ γενετής και τα δύο σύνδρομα χαρακτηρίζονται ως βαρέας σχετικά μορφής -)

δ) με νοητική υστέρηση (σύνδρομο down εκ γενετής ή καθυστέρηση στην ανάπτυξη ή παύση των νοητικών λειτουργιών με σταδιακή 'έκπτωσή' τους και

σε συνδυασμό πολλάκις, με άλλες σωματικές ή και ψυχικές διαταραχές1 ), είτε και άτομα

ε) με χρόνιες σοβαρές ψυχικές διαταραχές (όπως η ηβηφρένεια^, ψύχωση που εμφανίζεται στην παιδική ηλικία ή στο πέρας της εφηβείας, η οποία μπορεί να εξελιχθεί σε σχιζοφρένεια στην αρχή της ενηλικίωσης και υπάρχει στη συνέχεια ες αεί στην ζωή ενός ατόμου )

Όλες οι ανωτέρω υποομάδες της γενικής ομάδας ΑΜΕΑ, πέραν πιθανώς, των διαφορετικών α. βιολογικών και β. κοινωνικοπολιτισμικών χαρακτηριστικών τους, ως προς γ. τα ψυχολογικά χαρακτηριστικά τους, είναι δυνατόν να

I 7 1 11

παρουσιάζουν σχετική ομοιογένεια, όπως :

ελλειμματικής υφής διαπροσωπική επικοινωνία, χαμηλή αυτοεκτίμηση συχνάκις,

διαταραγμένη συμπεριφορά (άγχος, θυμό, υπέρμετρη νηφαλιότητα κ.ά), αλλά και

τάση για συγκρουσιακές καταστάσεις πολλάκις, αδράνεια για συμμετοχή σε κοινωνικές εκδηλώσεις,

έλλειψη ενδιαφέροντος ή κινήτρων για κοινωνική ένταξη,

τάση για παραίτηση εαυτού ή βασικών λειτουργιών,

'ακούσια' απαξίωση του εγγύς περιβάλλοντος

περιορισμένες δεξιότητες (γνωστικές και κοινωνικές),

ανεξέλεγκτη επιθετικότητα, καθώς και

άρνηση ή άγνοια διαχείρισης των συναισθημάτων τους,

αλλά, φυσικά δε, η κάθε (-υπο-)ομάδα ενηλίκων ΑΜΕΑ, έχει και ποικίλα επιπλέον γνωρίσματα καθώς και ιδιότητες και ιδιαιτερότητες που την διαφοροποιούν από τις υπόλοιπες και την εντάσσουν σε τροποποιημένα μοντέλα διαχείρισής της, αναφορικά με το εκάστοτε εκπαιδευτικό πρόγραμμα και τους προκαθορισμένους παιδαγωγικούς στόχους.

1.2 Θεωρίες Μάθησης και προφίλ Εκπαιδευτή ομάδας Ενηλίκων Α.με.Α

Εντούτοις και σε σχέση λοιπόν με τα ανωτέρω χαρακτηριστικά, το κοινωνικό προφίλ του ενήλικα μεταφέρεται στα εκπαιδευτικά δρώμενα, επηρεάζοντας το μαθησιακό του. Στην εκπαίδευση ενηλίκων δε Α.με.Α ιδιαίτερα, στη διάρκεια ενός εκπαιδευτικού προγράμματος, οι παράγοντες καθορισμού του ενός από το άλλο, (- του κοινωνικού και του μαθησιακού προφίλ εν προκειμένω -) είναι άρρητα συνδεδεμένοι και δύνανται να επενεργήσουν άκρως θετικά ή αρνητικά, στην όλη μαθησιακή πορεία, μέσω του εκπαιδευτή. Τοιουτοτρόπως, όπως και σε οποιαδήποτε ομάδα ενηλίκων εκπαιδευομένων, το αυτό και σε μία ομάδα Α.με.Α, η οικογενειακή κατάσταση, το ηλικιακό εύρος, η εθνική και θρησκευτική ταυτότητα, ο βαθμός και το είδος αναπηρίας, η εργασιακή (ή μη) κατάσταση, ο τόπος διαμονής και οι συνθήκες διαβίωσης, είναι ισχυροί παράγοντες, οι οποίοι αν δεν ληφθούν εγκαίρως υπόψη από τον εκπαιδευτή ενηλίκων, δύνανται να 'δράσουν' ποικιλοτρόπως στην γνωστική πορεία και να παρέμβουν καταλυτικά στη 'διάρθρωση', των πνευματικών οριζόντων και των δεξιοτήτων των υπό κατάρτιση, - με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες και ικανότητες-, ατόμων.

Abbildung in dieser Leseprobe nicht enthalten

Noyé D., Piveteau J. (1999). Πρακτικός οδηγός Εκπαιδευτή, μτφ. Ζέη Ε., Αθήνα : Μεταίχμιο, σελ. 102

Στο πλαίσιο λοιπόν του απόλυτου σεβασμού του διαφορετικού ρυθμού μάθησης και της εξατομίκευσης της διδασκαλίας και σε σχέση με τον βαθμό και το είδος αναπηρίας της ομάδας εκπαιδευομένων Α.με.Α, ο εκπαιδευτής ενηλίκων Α.με.Α, - πέραν της δυαδικής μελέτης των εκπαιδευτικών αναγκών του κοινού του και του περιεχομένου των 'αντικειμένων' που καλείται να καλύψει-, οφείλει να έχει

εξειδικευμένες γνώσεις ψυχολογίας, συμβουλευτικής και να είναι δεινός γνώστης

α) των βασικών θεωριών μάθησης, όπως : 'ο μπεχαβιορισμός ή

συμπεριφορισμός' των Skinner, Watson (=> με την αντανακλαστική μάθηση), η 'γενετική ψυχολογία' του Piaget ( => με την αλληλουχία των σταδίων διανοητικής και γνωστικής ανάπτυξης), o 'κοινωνικός εποικοδομητισμός' του Vygotsky (=> με τον καθορισμό του τρόπου μάθησης μέσω κουλτούρας του αμέσου και εμμέσου περιβάλλοντος), 'η θεωρία της συναισθηματικής νοημοσύνης' του Goleman (=> με υπογράμμιση στον αυτοέλεγχο και στην εύστοχη διαχείριση-αξιοποίηση των συναισθημάτων στη διαδικασία της μάθησης), καθώς και β) των θεωριών και μοντέλων μάθησης για Εκπαίδευση Ενηλίκων, όπως : η 'ανδραγωγική' του Knowles (=> με την αυτοεπίγνωση της 'ενηλικιότητας', ως έναυσμα της γνωσιακής διαδικασίας), 'η θεωρία της κοινωνικής χειραφέτησης' του Freire (=> με την κοινωνικοπολιτική προσέγγιση της εκπαίδευσης ως προς την αναμόρφωση της συνείδησης του ατόμου σε κριτική) και η 'μετασχηματίζουσα μάθηση' του Mezirow, (=> με την ερμηνεία, αναδόμηση και μετασχηματισμό των εμπειριών σε νοηματικά σχήματα) (Κοντάκος, Α., Γκόβαρης Χ. 2006 ).

Επιπλέον, σε σχέση με τα ανωτέρω, οφείλει ο Εκπαιδευτής Ενηλίκων να να παίζει έντεχνα τον ρόλο του συντονιστή-διευκολυντή στην όλη μαθησιακή ενηλίκων Α.με.Α, δίδοντας κυρίως έμφαση στην 'περιοχή' και τις προεκτάσεις της ενσυναίσθησής -του- και της γνώσης της 'συστηματικής' προσέγγισης στην εκπαιδευτική διαδικασία, (-ως δυνατά εργαλεία-μοχλοί συμμετοχικής διερεύνησης των ψυχικών και γνωστικών λειτουργιών του κοινού Α.με.Α -), ούτως ώστε να είναι σε θέση τελικά,

να μετουσιώσει καταρχάς τις θεωρίες σε εκπαιδευτική ποιοτική πράξη-Ш

καθώς και να εξασφαλίσει στη συνέχεια σε αυτό το κοινό του, ένα υποστηρικτικό κοινωνικό πλαίσιο (-έν-)τάξης, μέσα στο οποίο θα αισθάνονται ασφαλείς οι ενήλικοι εκπαιδευόμενοι Α.με.Α, προκειμένου να λειτουργήσουν αποτελεσματικά υπέρ της μάθησης και επαύξησης των θετικών στάσεων και συμπεριφορών, καθώς και των κοινωνικών δεξιοτήτων τους.

1.3 Μεθοδολογία Εκπαίδευσης Ενηλίκων Α.με.Α

Σε σχέση με τα ανωτέρω, ανάλογα με το είδος και τον βαθμό του ενήλικου ατόμου Α.με.Α, η εκπαιδευτική μεθοδολογία, οφείλει, - μέσω του εκπαιδευτή του-, να είναι το δυνατόν πιο εξατομικευμένη και προσαρμοσμένη στις ειδικές ανάγκες του κάθε εκπαιδευόμενου, να ποικίλλει και να εναρμονίζεται στις προαναφερθείσες θεωρίες μεν, καθώς και να εστιάζεται δε, σε μοντέλα εκπαίδευσης που αφορούν και στο σημαίνον κεφάλαιο της βελτίωσης των κοινωνικών του δεξιοτήτων. Η εκπαίδευση αυτή λοιπόν, μπορεί να επιτευχθεί μέσω :

α. Εκπαίδευσης με καθοδήγηση και
β. Εκπαίδευσης με τη μίμηση, (Οικονόμου Μ., 2000 ) σε τομείς που ενισχύουν και ανελίσσουν :

τις λειτουργικές δεξιότητες επιβίωσης (=> με έμφαση στην αυτοεξυπηρέτηση και αυτοπροστασία, άρα στην υψηλής υφής λειτουργικότητα)

τις εργασιακές δεξιότητες (=> με βιωματικές δράσεις-τεχνικές για επαγγέλματα που μπορεί να υποστηρίξει ένα άτομο Α.με.Α)

τις γνωστικές δεξιότητες (=> με επικέντρωση στην μάθηση βασικών ή και ανώτερων πεδίων γνώσης)

τις κοινωνικές δεξιότητες (=> με προσέγγιση στη θετική κοινωνική αλληλεπίδραση, στη διαχείριση άγχους, θυμού και συναισθημάτων γενικά, καθώς και στην ενίσχυση της αυτοεκτίμησης)

Τοιουτοτρόπως επιστημονικές έρευνες στο πεδίο (Πανέρα Α. & al., 2013) έχουν καταλήξει ότι γενικά η εκπαίδευση ενηλίκων Α.με.Α, είναι πιο αποτελεσματική όταν :

οι βιωματικές δραστηριότητες μάθησης 'λαμβάνουν χώραν, σε περιβάλλον που είναι το δυνατόν εγγύτερα σε πραγματικό

η διάρκειά της εκπαίδευσης ή κατάρτισης, έχει ολοκληρωμένους κύκλους διδασκαλίας/μάθησης και αυτοί οι κύκλοι έχουν αλληλουχία και συνέχεια με έντεχνα μελετημένο περιεχόμενο, καθώς και χώρους, υλικοτεχνικά μέσα και 'στρατηγικές' τεχνικές που το υποστηρίζουν.

1.4 Τεχνικές Εκπαίδευσης Ενηλίκων Α.με.Α

Όπως και σε κάθε ομάδα εκπαίδευσης Ενηλίκων, τοιουτοτρόπως και σε ομάδα Εκπαίδευσης Α.με.Α, αρμόζει να αξιοποιηθούν ποικίλες τεχνικές Εκπαίδευσης σε συνδυασμό πάντα όπως ήδη έχει προλεχθεί με τον βαθμό και το είδος αναπηρίας της ομάδας και ανάλογες με το εκάστοτε εκπαιδευτικό πρόγραμμα και τους παιδαγωγικούς στόχους του. ( Κουλαουζίδης Γ., 2008 : 13)

Αναλυτικά λοιπόν, κάποιες τεχνικές για κοινό ενηλίκων εκπαιδευομένων Α.με.Α, μπορούν να είναι :

[...]


1 όπως α) το σύνδρομο Rett το οποίο εμφανίζεται κυρίως σε κορίτσια (1/1200), διαγιγνώσκεται μετά τους 5 μήνες ζωής με γενετικό τεστ και παρατήρηση της κλινικής εικόνας του παιδιού, οφείλεται σε μετάταξη των γονιδίων (στο χρωμόσωμα 'Χ') και προκαλεί σοβαρή σωματική και νοητική αναπηρία και β) n Παιδική Αποδιορνανωτική Προσοχή η οποία ευθύνεται στην ηλικία των 3-4, για την σταδιακή έκπτωση-απώλεια όλων των δεξιοτήτων που μέχρι αυτή την ηλικία έχει κατακτήσει το παιδί και την πλήρη απορρύθμιση των αναπτυξιακών λειτουργιών του.

2 ή ηβηφρενία

3 με συνεχή ανατροφοδότηση, ικανή εμψύχωση και ισότιμη επιβράβευση

4 α. 'Το ψυχόδραμα' του Moreno είναι μια ειδική τεχνική ομαδικής ψυχοθεραπείας που μπορεί να 'λειτουργήσει' επιτυχώς και στην εκπαιδευτική διαδικασία, όπως και β. 'η μίμηση των επιθετικών προτύπων' του Α. Bandura είναι ένα είδος κοινωνικής μάθησης που βασίζεται στην αλληλεπίδραση ανθρώπου και περιβάλλοντος, καθώς και γ. η αποδόμηση σε εκπαιδευτική τεχνική της θεωρίας της 'Γλώσσας της Επιλογής' του W. Glasser, με έμφαση στην ισότιμη επικοινωνία μέσω της καθοδηγούμενης επιλογής στην πράξη των ενεργειών και συμπεριφοριστικών στάσεων του ατόμου. (Glasser W. & Glasser C., 2003)

5 με την διττή ερμηνεία στην αρχαία και νέα ελληνική γλώσσα, της μετοχής του ρήματος 'παιδεύω'

6 με μέτρια νοητική υστέρηση, ή με οριακή νοημοσύνη, ή με σύνδρομο asperger, ή και kanner (αυτισμό)

7 1Όπως προαναφέρθηκε το κοινό απαρτίζεται από ενήλικους εκπαιδευομένους Α.με.Α μέτριας έως υψηλής λειτουργικότητας (με αυτισμό ή σύνδρομο Asperger) 'ή με οριακό δείκτη νοημοσύνης

8 Ο Peter Jarvis συνδέει την αντίληψη με την ανθρώπινη υπόσταση και ερμηνεύει την αέναη αλληλεπίδραση υποκειμένου και περιβάλλοντος ως βασικό μοχλό θετικής επήρειας στην μάθηση, - αναπροσαρμόζοντας τα δεδομένα τους οι ενήλικοι εκπαιδευόμενοι στις νέες συνθήκες, υπό την εμπνευσμένη καθοδήγηση του εκπαιδευτή ενηλίκων -, μετασχηματίζοντας πρότερες εμπειρίες σε μεταγνώσεις κατά τον Mezirow.

9 και ως φυσικός και κοινωνικός περίγυρος, αλλά και ως χώρος μάθησης.

10 1Power Point

11 που απαρτίζονται από ενήλικους εκπαιδευόμενους ΑΜΕΑ, πολύ υψηλής και λιγότερο υψηλής λειτουργικότητας

12 Μέσω της τελικής δραστηριότητας αναστοχασμού με το puzzle

13 στην οποία είναι στοιχειοθετημένη η όλη δομή της μικροδιδασκαλίας

Excerpt out of 28 pages

Details

Title
Manual for Trainers of Special Needs Adults
Subtitle
Methods and Strategies for Teaching Adults with Special Needs
College
Panteion University, Athen
Course
Postgraduate course
Grade
98%
Author
Year
2015
Pages
28
Catalog Number
V302175
ISBN (eBook)
9783668001589
ISBN (Book)
9783668001596
File size
762 KB
Language
Greek, Modern (1453-)
Notes
Text in Greek
Keywords
Adult Learners, Trainers, Special Needs, Education, Micro-teaching
Quote paper
Sofia Triantafyllou (Author), 2015, Manual for Trainers of Special Needs Adults, Munich, GRIN Verlag, https://www.grin.com/document/302175

Comments

  • No comments yet.
Look inside the ebook
Title: Manual for Trainers of Special Needs Adults



Upload papers

Your term paper / thesis:

- Publication as eBook and book
- High royalties for the sales
- Completely free - with ISBN
- It only takes five minutes
- Every paper finds readers

Publish now - it's free