De centrale vraag in mijn essay draait om de rol van de historiciteit in het discursieve denken van Foucault, zowel in methodische zin alsook gerelateerd aan begrippen als autonomie en vrijheid. Wat dat laatste betreft, is het mijns inziens een dooddoener om te stellen dat een bepaalde mate van zelfbeschikking in Foucaults discoursanalyse bij voorbaat uit te sluiten is (als je het individu begrijpt als knooppunt in een netwerk van relaties, dan bestaat daartoe de neiging).
Vragen die ik graag wil beantwoorden, zijn:
1. Welke plaats heeft de filosofie in de hermeneutiek van het subject? Wat blijft er over als historisch bepaalde machtsdispositieven de enige methodologische fundering zijn voor onze blik op de wereld (zowel in persoonlijke zin als in de wetenschappen)? Verwordt de filosoof hiermee tot een veredelde filoloog, die zich alleen in termen van intersubjectiviteit over zijn onderzoeksmaterie mag uitspreken?
2. Hoe vindt op micro- en macroniveau subjectivering plaats in het licht van de historische context en op grond van welke argumenten trekt Foucault conclusies over de aard van een mogelijke subjectwording?
3. In hoeverre is de nalatenschap van Foucault uit het huidige wetenschappelijke discours weg te denken? Of positief geformuleerd: hoe actueel is zijn denken en welke aanknopingspunten biedt het voor de huidige vragen binnen de filosofie?
En ten slotte, hiervan afgeleid:
4. Hoe verhoudt zich de veronderstelde autonomie van het individu (Kant) tot zijn historiciteit? Volgens Kant is de menselijke wil in staat om een naturalistisch grondimpuls op te heffen. Hieruit wordt een ‘intelligibele’ ethiek afgeleid. Hoe ‘intelligibel’ is de ethiek van Foucault eigenlijk?
Inhaltsverzeichnis
- Inleiding en centrale vraagstelling:
- De filosoof als sporenzoeker en archeoloog.
- Het subject: onderworpen aan de eindigheid..
- De punctualiteit van het ongedachte: subjectivering als objectivering….....
- De machtsdynamica in macro- en micro-fysisch perspectief..
- Parrhesia: een esthetica als levenskunst..
- Conclusie: historiciteit als grondvoorwaarde voor het menselijk zelfbegrip....
Zielsetzung und Themenschwerpunkte
Dieses Essay untersucht die Rolle der Historicität im diskursiven Denken von Foucault, sowohl in methodischer Hinsicht als auch im Zusammenhang mit Begriffen wie Autonomie und Freiheit. Der Text stellt die Frage, inwiefern eine selbstbestimmte Handlungsfähigkeit im Kontext von Foucaults Diskursanalyse möglich ist, da das Individuum in seinen Analysen als Knotenpunkt in einem Netzwerk von Beziehungen betrachtet wird.
- Die Rolle der Philosophie in der Hermeneutik des Subjekts.
- Die Entstehung von Subjektivierung auf Mikro- und Makroebene im Kontext historischer Entwicklungen.
- Die Aktualität von Foucaults Denkansätzen für aktuelle Fragen in der Philosophie.
- Die Beziehung zwischen der vermeintlichen Autonomie des Individuums (Kant) und seiner Historicität.
Zusammenfassung der Kapitel
- Inleiding en centrale vraagstelling: Dieses Kapitel führt in das Thema des Essays ein und präsentiert die zentrale Frage nach der Rolle der Historicität im diskursiven Denken von Foucault. Es werden wichtige Fragen zur Beziehung zwischen Philosophie, Subjektivität und Macht im Werk Foucaults aufgeworfen.
- De filosoof als sporenzoeker en archeoloog: Dieses Kapitel beleuchtet Foucaults methodischen Ansatz und diskutiert seine Rolle als "Archeologe" der Geschichte. Es geht um die Bedeutung von Sprache und Diskursen als konstitutive Elemente der Geschichte und die Rolle von Macht in der Gestaltung von Wissens- und Machtstrukturen.
Schlüsselwörter
Die zentralen Begriffe des Essays sind: Historicität, Diskursanalyse, Macht, Subjekt, Autonomie, Freiheit, Hermeneutik, Philosophie, Sprache, Wissen, Wissens- und Machtstrukturen, Subjektivierung, Objektivierung, Foucault, Kant.
- Quote paper
- Ralph Wallenborn (Author), 2013, Historiciteit bij Foucault. Een hermeneutiek van het subject, Munich, GRIN Verlag, https://www.grin.com/document/344628
